Cildimizdeki Renk Bozuklukları ve Güneş Lekeleri İçin Neler Yapabiliriz?

CİLDİMİZDEKİ RENK BOZUKLUKLARI VE GÜNEŞ LEKELERİ İÇİN NELER YAPABİLİRİZ?

Cilt lekeleri neden oluşur? Yüzümüzdeki lekelerden kurtulmak mümkün mü? Leke oluşumunu önlemek için neler yapabiliriz? Güneş lekeleri ve hamilelikte oluşan lekeleri giderebilmek için ne tür ürünler  kullanmalıyız?  Tüm bu soruları deneyimli ve uzman kimyager Filiz Arıkan’a sorduk, işte cevaplar;

İnsanda cilt renginin başlıca belirleyici faktörü olarak melanin baz alınmıştır. Cilt rengi siyahtan beyaza kadar değişkenlik gösterirken, bunun kesin nedeni belirlenememekle birlikte insan genetiğine bağlıdır. Bunun yanı sıra cildin üst tabakası renksiz olmasına rağmen, epidermisin 1. ve 2. tabakasında bulunan  melanin cilde rengini verir. [1]

İnsan vücundunda bulunan melanin bilim adamları tarafından renk uzmanı diye adlandırılırken vücudu güneş ışınlarına karşı korur. Melanin maddesinin hareketliliğinde en önemli etken güneş ışınlarıdır. Güneş ışınlarının süresi ve şiddeti mevsimlere ve gün uzunluğuna göre değişir. Melanin maddesi de buna göre harekete geçer ve ten rengini belirler. Adeta bir renk uzmanı gibi cildin ihtiyacına göre renginin açılmasına veya koyulaşmasına neden olur, göze rengini verip zararlı ışınlardan korunmasını sağlar, bulunduğu miktara göre her insana saç rengini verir. [2]

Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerindeki insanlar güneyde yaşayanlara göre çok daha açık tenli ve sarışın olurlar. Çünkü bu ülkelerde gökyüzü çoğu zaman bulutlu ve hava yağışlıdır. Güneş daha az sürede ve şiddette etki eder. Bu da güneş ışınlarından daha fazla yararlanmak için melanin maddesinin saçta ve ciltte daha az salgılanmasını sağlar. [2]

Melanin cilt rengini belirlemede en önemli faktörken, bu hormonun olması gerekenden az yada fazla salgılanması cilt üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Ciltte melaninin aşırı salgılanması lekeli bir görünüme ve ciltte ton farklılıklarına neden olur.  Melaninin fazla salınmasına güneş ışınları, hormonlar ve çeşitli etkenler  neden olablir.

Güneş ışınları : Cilt devamlı olarak güneşten gelen UV ışınlarına maruz bırakıldığında cilt hasarları meydana gelebilir. Fazla ve sürekli güneşe maruz kalan insanlarda cildin UV ışınlarından korunmasını sağlamak amacı ile olması gerekenden fazla melanin hormonu salgılanır. Aşırı salgılanan melanin hormonu ciltte kahverengi lekeler oluşmasına neden olur.

Hormonlar : Hamilelik sırasında veya sonrasında birçok bayanın teninde görülen lekelenmelerin sebebi, hamilelik dolayısıyla oluşan hormonsal değişikliklerdir. Bunun yanı sıra bu kahverengi lekelerin dışardan alınan doğum kontrol haplarına ve hormon ilaçlarına karşı vücudun gösterdiği tepkilerden de oluşabildiği görülmüştür.

Ciltte leke oluşumunu engellemek mümkün mü?

Ciltte oluşan bu lekelenmeler ve ton farklılıklarını önlemenin başlıca iki yolu vardır;

  1. Aşırı yada olması gerekenden az melanin sentezini engellemek
  2. Epidermal yenilenmeyi hızlandırmak

Melanin sentezini engellemek için çeşitli maddeler ve kozmetik ürünleri olsa da kanserojen olma ihtimali düşünülerek organik kozmetik ürünler ve bitkisel kökenli ürünler tercih edilmelidir. Örneklendirecek olursak arbutin en etkili leke açıcıdır.

Kobe Üniversitesi, Osaka Prefecture Üniversitesi ve Biokimyasal Araştırmalar Laboratuarında yapılan araştırmalar sonucunda bitkisel arbutinin cilt lekelerinin tedavisinde etkili ve güvenli bir madde olduğu kanıtlanmıştır. Bitkisel leke giderici olarak da tanımlanan bitkisel arbutin, biyolojik teknoloji ile kozmetikte ciltte renk açma özelliği en etkin maddedir. Cilt lekelerinin azaltabilmesinin nedeni enerjiyi (ATP) arttırarak cildin onarıcı fonksiyonlarının düzenli çalışmasını ve hücreler arasında ki iletişimin güçlenmesini sağlamasıdır. Bu sayede ciltteki fazla melanin hormonunu renksiz maddeyle değiştirir ve cildin renk tonunu düzenleyerek leke oluşunu önler.  [3]

Cilt lekeleri olanlar ve önlemek isteyenler kozmetik seçimi yaparken nelere dikkat etmeli? Hangi içeriğe sahip ürünlere yönelmeliler?

Doğanın mucizesi olarak bilinen gül yağı ve gül suyu doğrudan melanin hormonuna etki ederek olmasa da antiseptik özelliği olması nedeni ile cildi tazeler, yeni hücre oluşumunu hızlandırır ve ciltteki güneş ve doğum sonrası oluşan lekelerin temizlenmesine yardımcı olur. [4]

Ciltte yaşlılık lekesi olarak da bilinen kahverengi lekelerden kurtulmaya yardımcı olan Vitaminlerden en önemlisi E vitaminidir. E vitamini karaciğer fonksiyonlarının yerine getirilmesine yardımcı olarak hormon salınımını düzenler. Bu sayede kahverengi lekelerin yayılmasını önemli derecede yavaşlatır.

Kozmetik ürünlerinde son zamanlarda bitkisel çözümler geliştirme popülaritesi artmıştır. Zeytinyağı temizleyici, nemlendirici ve canlılık verici olduğundan kozmetik ürünlerde en çok tercih edilen bitkisel  yağlardan olmuştur. Antioksidan özelliği ile zeytinyağı ciltteki yaşlanma etkilerini geciktirerek cildin genç ve taze görünmesini sağlar. Ciltte yanma, kızarma gibi yan etkilere neden olmazken hücre yenileyici özelliği ile cilde parlaklık verir ve cilt lekelerin oluşumunu engeller. [5]

Ciltlerinde leke problemi olanların ürün seçerken içerik kısmına dikkat etmesi ve içeriğinde gül yağı, kayısı yağı, E vitamini, zeytinyağı ve de arbutin olan ürünleri tercih etmeleri gerekir. Yağların organik olması ise çok önemli bir detaydır. İçerikteki maddenin etkinliğinin yüksek olması için mümkünse organik içeriğe sahip ürün tercih edilmesini öneririm. Yalnız buradaki en önemli husus düzenli ve uzun süreli kullanımdır. Bir iki ay kullanıp hemen sonuç beklemek doğru olmaz, en az 6 ay süresince düzenli bir şekilde aynı ürünü kullanmaya devam etmek gerekir.